سن مبتلایان به اعتیاد پایین آمده است

اکنون اولین آسیب اجتماعی که دامن بعضی از هم وطنانمان را گرفته، اعتیاد است. تأسف برانگیزتر اینکه شواهد مبتنی بر مشاهدات متخصصان پیشگیری و درمان اعتیاد حاکی از آن است که سن شیوع اعتیاد بسیار کم شده است و تعداد افرادی که در سنین کم درگیر اعتیاد می‌شوند، رو به افزایش است. ریزفاکتور‌های خطر در سنین بین چهارده تا شانزده سالگی بیشتر است و افراد در این سنین بیشتر در معرض اعتیاد قرار می‌گیرند. چهارده سالگی سنی است که حس کنجکاوی، لذت جویی، استقلال و تأثیرپذیری زیاد از گروه هم سالان آغاز‌ می‌شود، نوجوان محیط‌های بیرون از منزل را تجربه‌ می‌کند و دراین میان، ناآگاهی والدین و نوجوان باعث می‌شود که آن‌ها بیشتر در معرض آسیب قرار داشته باشند.

کم شدن سن اعتیاد به بروز و شیوع اعتیاد در کشور بستگی دارد و هر فرد معتاد، چندین نفر را آلوده می‌کند. ازبین رفتن حریم‌ها و استفاده بی رویه از فضای مجازی، تغییر در سبک و الگو‌های زندگی، رشد پرشتاب تحولات اجتماعی، ازهم گسیختگی‌های عاطفی و افزایش طلاق‌های رسمی و غیررسمی، ترک تحصیل، کشیده شدن به سمت گروه‌های هم سن وسال و علاقه مندی به شرکت و انجام تجربیات ایشان، تغییر هنجار‌های جامعه، ازبین رفتن هنجار‌های قدیمی، شفاف نبودن هنجار‌های جدید و سردرگمی جوانان و... از جمله علل کم شدن سن شیوع اعتیاد است. اگر سن بروز اعتیاد را به تعویق بیندازیم، ممکن است اصلا فرد هیچ گاه درگیر اعتیاد نشود، پس مهم است که فرد به سلامت از این دوره گذر کند.

برنامه‌های پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی از سال۱۳۸۰ آغاز شده است و در حوزه‌های شهری و روستایی ادامه دارد. یکی از این برنامه ها، «طرح پازک» به معنی پیشگیری از اعتیاد زنان و کودکان است. به همین منظور دوره‌های آموزشی برای زنان دارای همسر معتاد برگزار شد و در این دوره‌ها آموزش داده شد که این افراد چطور می‌توانند از خود و فرزندانشان در مقابل اعتیاد محافظت کنند. مادران باتوجه به سن فرزندانشان از آموزش‌های خاص و متنوعی بهره‌مند شدند.

طرح اجتماع محور پیشگیری از اعتیاد نیز در سال گذشته با هدف کاهش عوامل خطر و افزایش عوامل محافظت کننده در هفت شهرستان اجرا شد. هجده پروژه شهری و روستایی به صورت محله محور به ویژه در مناطق آسیب خیز برگزار شده است.

امسال کارزار رسانه‌ای پیشگیری از اعتیاد نیز با شعار «والد آگاه، فرزند ایمن» اجرا شد. در این کارزار رسانه‌ای با عنوان اینکه «آیا دوست فرزندت را‌ می‌شناسی»، خانواده‌ها را نسبت به شیوع اعتیاد در میان نوجوانان حساس کردیم و آموزش‌های لازم به والدین ارائه شد. والدین همواره باید آگاهی داشته باشند که مؤثرترین فرد در سرنوشت فرزندانشان هستند و اصلی‌ترین عامل کم شدن سن اعتیاد، ناآگاهی و نداشتن دانش پیشگیری در میان والدین و نوجوانان است. طیف فعالیت‌ها و اقدامات بهزیستی در زمینه آگاه سازی، اطلاع رسانی و پیشگیری از اعتیاد در سنین کم، بسیار گسترده و متنوع است، ولی این سازمان درباره درمان اعتیاد در افراد کمتر از هجده سال هیچ گونه خدماتی ارائه نمی‌دهد.

خدمات درمان اعتیاد در افراد کمتر از هجده سال را دانشگاه علوم پزشکی ارائه می‌دهد، چراکه درمان در این سنین بسیار تخصصی است. در مشهد افراد کمتر از هشت سال در بیمارستان دکتر شیخ و افراد بین هشت تا هجده سال در بیمارستان ابن سینا برای درمان پذیرش می‌شوند.

یکی از شروط پذیرش افراد در کلینیک‌های درمان سرپایی یا مراکز اقامتی میان مدت شبانه روزی بهزیستی، این است که افراد باید بیش از هجده سال سن داشته باشند. بنابراین، بهزیستی در زمینه درمان اعتیاد در افراد کمتر از هجده سال خدماتی ارائه نمی‌دهد، اما در زمینه پیشگیری از اعتیاد، همان طور که گفته شد، در این سنین فعالیت‌های بسیار گسترده‌ای دارد.